به گزارش مشرق، دکتر حامد مصلحی با بیان اینکه مراکز سراج (سلامت روانی-اجتماعی) یک برنامه بسیار پیشرو در تکمیل چرخه خدمت عرصه سلامت روانی و اجتماعی است، اظهار کرد: حوزه سلامت روان در جهان با چالش‌های متعددی مواجه است. گران بودن هزینه‌های خدمات درمانی سلامت روان و ترس از انگ‌زدن به بیمار و خانواده‌های بیماران از چالش‌های حوزه سلامت روان در کشورهای مختلف به حساب می‌آید. کشورهای مختلف که در این زمینه تدبیر کرده‌اند در سطوح مختلف ارایه خدمت هستند. خدمات سلامت روان جامعه‌نگر، آخرین سطح خدمت در جهان است که امروز در ایران اسلامی فعال شده و به صورت رایگان ارائه خدمت می‌کند.
خطر انصراف از درمان‌های روانپزشکی به دلیل انگ اجتماعی
وی ادامه داد: بیماران و خانواده‌های آنها به دلیل ترس و واهمه از انگ‌های احتمالی، از پیگیری درمان خود منصرف می‌شوند که این موضوع می‌تواند میزان مشکلات آنها را افزایش دهد.
فعالیت ۱۰۰ مرکز سراج در کشور
مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره توسعه مراکز سراج (مراکز سلامت روانی - اجتماعی) در کشور، گفت: توسعه مراکز سراج با دستور رئیس‌جمهور در ۲۷ مهر ماه سال ۱۴۰۲ آغاز شد. ۲۳ مرکز سراج به صورت آزمایشی در کشور فعالیت می‌کردند که پس از نتایج مثبت ارزیابی‌ها و دستور رئیس‌جمهور، تعداد مراکز سراج ظرف ۴ ماه به ۱۰۰ مورد رسید.
نیاز به مراکز سراج معادل یک به ۳۰۰ هزار نفر جمعیت
مصلحی ادامه داد: توسعه مراکز سراج بیش از حد انتظار است؛ طرح ایجاد مراکز سراج از سال ۸۲ آغاز شد اما روند پیش‌روی آن در چهار ماه گذشته استثنایی بود. افزایش تعداد مراکز سراج با مدیریت بسیار جدی دولت در وزارت بهداشت و با کمک وزارت کشور میسر شده است. بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده نیاز به مراکز سراج معادل یک به ۲۵۰ هزار تا ۳۰۰ هزار نفر است.
چگونگی پذیرش بیمار در مراکز «سراج»
مصلحی درباره شرایط پذیرش بیماران در مراکز سراج بر اساس برنامه سلامت خانواده و نظام ارجاع، گفت: مراکز سراج طبق راهنمای عمل دقیق و علمی‌ای که دارند، پذیرش مستقیم بیمار ندارند و صرفا افرادی در این مراکز پذیرش می‌شوند که توسط نظام اولیه خدمات یعنی مراکز جامع سلامت یا از طریق بیمارستان‌ها معرفی می‌شوند.
مدیرکل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره ساختار مراکز سراج توضیح داد: یک پزشک عمومی دوره دیده، یک روان‌پزشک، ۳ تا ۵ روان‌شناس و ۲ نفر مددکار اجتماعی در مراکز سراج حضور دارند که خدمات درمانی مانند خدمات دارویی و مسائل روان‌شناختی بیمار و خانواده بیمار را مدیریت می‌کنند.
وی ادامه داد: اگر افرادی که به مراکز سراج معرفی می‌شوند با چالش‌هایی در مسایل حوزه اجتماعی مواجه باشند، مددکاران مراکز سراج با استفاده از ظرفیت دستگاه‌های دولتی و ظرفیت مردمی در جهت رفع این مسائل گام برمی‌دارند. خانه مشارکت مردم در سلامت، بستر فعالیت مردم در جهت حل مشکلات اجتماعی اطرافیان است.
تمرکز مراکز «سراج» در مناطق متوسط شهری
مدیرکل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره ارائه خدمات سلامت روان در مناطق کم‌برخوردار نیز گفت: افراد متوسط و مناطق کمتربرخوردار در برنامه‌های سلامت همواره در کانون توجه قرار دارند و این موضوع در مراکز سراج نیز مورد توجه است. به همین جهت جانمایی مراکز سراج در مناطق متوسط شهری قرار دارد تا دسترسی عمومی آسان‌تر باشد. با این حال، تمرکز فعال بر قشر متوسط و کمتر برخوردار است.
وی درباره بودجه مورد نیاز مراکز سراج برای سال جاری گفت: مساله اصلی در ارتباط با مراکز سراج مربوط به حوزه اعتبارات نمی‌شود؛ چرا که با حمایت رئیس‌جمهور، وزیر بهداشت و معاون بهداشت وزارت بهداشت در حوزه اعتبارات مراکز سراج مشکلی نداریم. مسائل اعتباری جزو مسائل اصلی به حساب نمی‌آید اما آموزش و فعالیت‌های آموزشی از اهمیت فراوانی برخوردار است. آموزش باید فعال شود تا روان‌شناسانی که در مراکز سراج فعالیت می‌کنند مسائل حوزه روان‌شناسی را بهتر درک کنند.
برنامه‌های آتی مراکز سراج در سال جاری
وی درباره برنامه‌های سلامت روانی-اجتماعی برای سال جاری نیز گفت: مرکز سلامت روان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ۴ برنامه کلیدی برای توسعه واحدهای سراج در نظر گرفته است. توسعه مراکز سراج، برنامه اول وزارت بهداشت در حوزه سلامت روان برای سال جاری به حساب می‌آید. بازآموزی روان‌شناسان جزو برنامه دوم وزارت بهداشت در ارتباط با مراکز سراج محسوب می‌شود.
مصلحی ادامه داد: برنامه سوم وزارت بهداشت در حوزه سلامت روانی اجتماعی، فعالیت در عرصه بین‌المللی مبتنی بر خانواده در راستای برنامه سلامت خانواده و خانواده محورکردن سلامت است. همچنین برنامه چهارم وزارت بهداشت در حوزه سلامت روان کشور، تربیت روان‌شناسان و ارائه‌دهندگان نظام سلامت با اصلاح ساختارهای علمی است.
وی ادامه داد: ۳ برنامه اول طی سال جاری اجرا می‌شود اما برنامه تربیت روان‌شناسان و ارائه‌دهندگان خدمات نظام سلامت با اصلاح ساختارهای علمی از سال جاری آغاز می‌شود و حصول نتیجه این برنامه چندین سال زمان می‌برد.
